Chyba większość z nas wie, że dobrze prosperując teraz nie musi dobrze prosperować w przyszłości. Ważną rzeczą w naszym życiu w obecnych czasach jest zatroszczyć się o swoją przyszłość, a mówiąc jaśniej o przyszłość, jako emeryta. Oczywiście nie każdemu pasuje myśl, aby dostawać tylko gwarantowaną emeryturę od państwa, która na pewno nie będzie równoważna obecnym zarobkom, ale aby także cieszyć się spokojną starością i spijać śmietankę z innego źródełka pieniędzy. Tym źródełkiem może być trzeci filar emerytalny, na który składają się IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne i IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.
Czym jest, więc IKE i IKZE?
Są to dwie formy indywidualnego systemu oszczędzania emerytalnego, które w polskim systemie emerytalnym składają się na tak zwany trzeci filar razem z PPE, czyli Pracowniczym Programem Emerytalnym, który jest grupową formą oszczędzania. Te wszystkie formy są dobrowolnymi formami oszczędzania i nikt nie może nas do skorzystania z nich zmusić. III filar w Polsce niestety nie cieszy się dużą popularnością, ale także z tego względu, że większość naszego społeczeństwa w wieku produkcyjnym nie jest wystarczająco majętna, aby sobie pozwolić, na co miesięczne odkładanie konkretnej kwoty. Nasze pieniądze z IKE i IKZE są inwestowane w subfundusze takie jak akcje, obligacje skarbowe i surowcowe.
Kto może założyć IKE i IKZE?
Tak naprawdę każdy, kto ma na to ochotę. W tej kwestii nie ma ograniczeń, lecz tylko teoretycznie. Założyć mogą osoby, które mają ukończone 18 lat, czyli są pełnoletnie według polskiego prawa i dla tych osób nie ma konieczności bycia zatrudnionym. Warunek bycia zatrudnionym o umowę o pracę obowiązuje osoby w wieku od 16 do 18 lat i one także mogą korzystać z IKE/IKZE. Założyć mogą też osoby, które są już na emeryturze, bo w tym przypadku nie ma górnej granicy i ograniczeń wiekowych, natomiast funduszu nie można założyć dzieciom, gdyż dolna granica zaczyna się właśnie od 16 roku życia.
A czy można utracić prawo do założenia IKE i IKZE?
Tak, lecz tylko w jednym przypadku. A mianowicie można je utracić poprzez wypłatę wszystkich środków po osiągnięciu 60 roku życia lub 55 roku w przypadku osiągnięcia wcześniejszego uzyskania uprawnień emerytalnych.
Ile można mieć kont IKE i IKZE?
W zasadzie tylko jedno. Podpisując umowę z wybraną przez nas instytucją finansową do prowadzenia IKE/IKZE podpisujemy ją tylko z tą jedną instytucją i nie możemy podpisywać z innymi z mocy umowy, więc można mieć tylko jedno konto. Osoba, która ma więcej niż jedno konto może się liczyć z utratą 75% oszczędności zgromadzonych na każdym z tych kont. Ale istnieje możliwość posiadania IKE i IKZE w dwóch różnych instytucjach.
Kiedy najlepiej założyć IKE i IKZE?
Oczywiście jak najszybciej, bo im szybciej założymy tym będziemy mieli dłuższy okres oszczędzania, co może skutkować większymi zyskami w przyszłości.
W jaki sposób można założyć IKE i IKZE?
Założyć można w każdym banku, instytucji finansowej, domu maklerskim, który ma w swojej jednostce Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Każdy bank może inwestować nasze oszczędności, w różne subfundusze na przykład akcje albo obligacje.
Jak i kiedy można wpłacać pieniądze na IKE i IKZE?
Pieniądze mogą być wpłacane w każdej chwili, nie ma określonych terminów wpłat. Istnieje jedynie określony limit wpłat w ciągu roku na IKE i IKZE. Na IKE w 2016 roku limit ten wynosi 12 165zł i jest to trzykrotność średniej przeciętnego wynagrodzenia narodowego według prognoz na dany rok. Dla IKZE limit ten na ten sam rok wynosi 4 866zł i jest to 1,2 krotności przeciętnego wynagrodzenia narodowego według prognoz na dany rok. Informacje o aktualnych limitach są publikowane przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a także przez wszystkie instytucje finansowe, które mają TFI. Wpłaty także można w każdej chwili przerwać na przykład z powodu utraty pracy nie ponosząc tym samym żadnych kar, opłat i ryzyka złamania umowy.
Czy można w takim razie przekroczyć limit wpłat?
Tak, lecz pieniądze nie zostaną naliczone i będą zwrócone, nawet jak wypłacimy część pieniędzy, gdyż dany limit na dany rok nie może być na nowo odbudowany. Pieniądze zostaną zwrócone na konto, z którego zostały przelane lub na inne wskazane przez klienta, bądź mogą zostać zatrzymane i zasilą konto w przyszłym roku albo, jeżeli posiadamy IKE i IKZE w tej samej instytucji to mogą zostać przelane na limit któregoś z tych, jeśli nie został on całkowicie wykorzystany.
To w takim razie, kiedy można wypłacać pieniądze i co się z tym wiąże?
Oszczędności możemy w zasadzie wypłacić w każdej chwili, lecz jeśli dokonamy tego przed osiągnięciem wieku emerytalnego dla IKE 60 lat, a dla IKZE 65 to stracimy korzyści podatkowe, których możemy uniknąć wypłacając dopiero po osiągnięciu tych lat. Dokładniej chodzi o podatek „Belki”, który wynosi 19% i jest on naliczany i potrącany od odsetek uzyskanych z naszych oszczędności.
Jak są inwestowane nasze oszczędności?
Nasze pieniądze możemy inwestować w dwojaki sposób. Możemy tego dokonywać sami wybierając, co nam się lepiej opłaca lub skorzystać z jakiegoś modelu proponowanego przez instytucję finansową. Nasze pieniądze mogą być inwestowane w akcje i obligacje skarbowe. Korzystając z proponowanych modeli inwestowania mamy większą szansę na uzyskanie większej stopy zwrotu i także większą szansę nie utracenia wpłaconego kapitału, oczywiście możemy naszym inwestowaniem zajmować się my sami, lecz jeśli za bardzo się nie znamy na temacie jest większe prawdopodobieństwo utraty naszego kapitału.
Czy w takim razie IKE i IKZE może zbankrutować?
Fundusze inwestycyjne są regulowane przez przepisy prawne i one tym samym je zabezpieczają, więc nie mogą one zbankrutować. Zgodnie z ustawą majątki towarzystwa i funduszu są rozdzielone. Aktywa funduszu są zabezpieczone przez depozytariusza, którym jest bank i nie są częścią masy upadłościowej towarzystwa. Oczywiście to nie znaczy, że nie możemy stracić na funduszach, ponieważ są one zależne od wahań instrumentów finansowych, w które są inwestowane fundusze. Instrumenty finansowe są zależne od obecnej koniunktury na giełdzie papierów wartościowych.
Czy można zrezygnować z IKE i IKZE?
Tak, lecz jeśli dokonamy rezygnacji przed osiągnięciem wieku emerytalnego musimy się liczyć z zapłaceniem podatku „Belki” i jeżeli dokonamy tego w czasie do 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy o IKE i IKZE to zostanie pobrana od nas opłata w wysokości 500zł. Jednak nie tracimy wtedy prawa do ponownego założenia IKE i IKZE.
Czy warto próbować zakładać IKE i IKZE
To chyba zależy ile zarabiamy aktualnie i jaką z tego możemy wypracować sobie emeryturę, lecz jeśli chcemy inwestować w nasze zabezpieczenie na przyszłość na wszelki wypadek to warto nad tym pomyśleć. Oczywiście nie należy podejmować pochopnych decyzji i dobrze się zaznajomić z obecnymi ofertami i korzyściami z nich wynikającymi. Warto jest wszystko samemu przeanalizować i policzyć czy się nam to opłaca.
