Ta osoba nigdy nie kojarzy się dobrze dla tych, którzy zalegają z jakimikolwiek opłatami. Sama myśl o jego wizycie w naszym domu przyprawia nas o dreszcze i spędza sen z powiek. O kim mowa?
Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, który na zlecenie wierzyciela zajmuje pieniądze dłużnika w różnej postaci. Istnieje kilka możliwości egzekucji, która może dotyczyć ruchomości, nieruchomości, wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, świadczeń emerytalno-rentowych ZUS czy też innych wierzytelności. W tym artykule opiszemy jednak zajęcie przez komornika konta bankowego.
Warto na wstępie zaznaczyć, że komornik może zająć każdy rodzaj rachunku, poza rachunkiem powierniczym. Istnieje jednak część pieniędzy, której komornik nie może zablokować, gdyż jest chroniona do wysokości 3-krotnego przeciętnego miesięcznego honorarium za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego. Takie zasoby finansowe znajdują się na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowych oraz rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych. Nie dotyczy to egzekucji alimentów.
Do opłaty egzekucyjnej doliczane są koszty egzekucyjne, na które składają się opłata manipulacyjna, koszty, które ponosi urząd skarbowy, a także opłaty za czynności egzekucyjne. Jednak wierzyciel również ponosi pewne koszty. Komornik ma prawo do wezwania go do spłacenia zaliczki na wydatki, które rzekomo obciążają dłużnika, a także zapłaty za wniosek o poszukiwanie pieniędzy. Koszty te związane są m.in. z noclegiem, a także transportem komornika, nie są więc- jak niektórzy sądzą- jego wynagrodzeniem. Jeżeli cały proces egzekucji lub jego część okaże się bezskuteczna, wierzyciel również jest zobowiązany pokryć wszelkie wydatki, które poniósł komornik, a które nie zostały pokryte z części świadczenia.
W jaki sposób odbywa się proces egzekucji?
Zanim do akcji wkroczy komornik, sprawa musi być przekazana do sądu. Sąd, jako organ prawa, zapoznaje się ze sprawą niespłaconych należności i wydaje tytuł wykonawczy, który jest dokumentem urzędowym stwierdzającym obowiązek i nakaz zapłaty sumy pieniężnej. Podczas rozprawy sądowej dłużnik powinien brać w niej czynny udział, jeżeli uważa, że kwota została spłacona we wcześniejszym terminie lub posiada inne korzystne dla niego w tej sprawie argumenty. Po wydaniu tego dokumentu dłużnik nie będzie miał możliwości „wykłócania się” o oddalenie sprawy.
Komornik nie ma obowiązku badać prawidłowości ustanowionego przez sąd orzeczenia, powinien sprawdzić go jedynie pod względem formalnym. Ponadto nie jest on inicjatorem tego procesu. To, w jaki sposób komornik będzie mógł zabrać od dłużnika majątek, zależy od woli wierzyciela, czyli osoby, której dłużnik nie zapłacił. Jeżeli jednak będzie to egzekucja z rachunku bankowego, komornik może ściągnąć różne rachunki bankowe niezależnie od ich waluty czy przeznaczenia, poza rachunkiem powierniczym, gdyż jest on objęty zakazem przejęcia.
Kontakt z bankiem
Komornik ma obowiązek poinformować bank dłużnika o tym, że rozpoczął proces egzekucji i od tego momentu bank nie powinien wypłacać pieniędzy z rachunku do kwoty podanej przez komornika. Środki pieniężne, których nie było na rachunku w momencie zajęcia, ponieważ zostały wpłacone w terminie późniejszym, również zostają przejęte przez komornika do wysokości należności. Bank, nie zważając na źródło pochodzenia wpływających środków pieniężnych na konto dłużnika, przelewa je komornikowi. Obowiązkiem banku jest jednak zbadanie autentyczności wniosku komornika, poprzez sprawdzenie, czy odnosi się do odpowiedniego klienta, pochodzi od należytego komornika lub czy wszelkie podstawy prawne zostały zachowane. To komornik, a nie bank jest zobowiązany do przekazania informacji dłużnikowi o zablokowaniu konta poprzez odpis tytułu wykonawczego. Dokument ten powinien otrzymać również wierzyciel. Tytuł egzekucyjny powinien określać wierzyciela, dłużnika oraz wysokość zadłużenia. Dodatkowo może zawierać między innymi termin spełnienia świadczenia oraz datę, po której upłynięciu wierzyciel może ubiegać się o klauzulę wykonalności.
Tajemnica bankowa
Bank jest objęty tajemnicą bankową. W ramach przeprowadzanych egzekucji komornik ma prawo zwrócić się do banku lub innych instytucji czy podmiotów o podanie informacji dotyczących konta dłużnika, takich, jak stan majątku, a bank zobowiązany jest udzielić mu wszelkich danych. Informacje te mają być jedynie istotne dla sprawy egzekucji. Nie powinny dotyczyć osób trzecich, a także obrotów na rachunku bankowym w nieograniczonym terminie.
W sytuacji, gdy osoby odpowiedzialne za udzielanie informacji odmówią lub podadzą nieprawdziwe dane, mogą zostać obarczone grzywną w wysokości do 2000 zł. Ponadto mimo tajemnicy bankowej wyciągu z konta zażądać może sąd, na przykład przy ustalaniu wysokości świadczeń takich jak alimenty.
Kiedy zakaz wypłat z rachunku jest niestosowany?
Zakaz wypłat z rachunku nie dotyczy jednak kilku przypadków. Jest to wypłata pieniędzy wynagrodzenia za pracę wobec pracowników, która jest dozwolona w momencie wręczenia wiarygodnego dokumentu dla komornika. Kolejną sytuacją jest wypłata pieniędzy na alimenty i renty alimentacyjne, która jest możliwa w momencie przekazania tytułu wykonawczego.
Sytuacja śmierci dłużnika
Co warto zaznaczyć, w przypadku, gdy dłużnik umrze po wszczęciu egzekucji, dług przenoszony jest na jego spadkobierców i prowadzone jest dalsze postępowanie z ich udziałem bądź ustanowionego kuratora. Jeżeli spadkobiercy nie są znani, a dodatkowo nie ma kuratora spadku, sąd jest zobowiązany na prośbę wierzyciela ustanowić im kuratora. Jest to sytuacja niewątpliwie przychylna dla wierzyciela, ponieważ dzięki temu wierzyciel nie poniesie żadnych kosztów związanych np. z nieujawnieniem się spadkobierców.
Wspólny rachunek bankowy a egzekucja
Jak już wcześniej zostało wspomniane, wszystkie rachunki bankowe mogą zostać zajęte przez komornika, a wyjątkiem jest rachunek powierniczy. Co dzieje się w przypadku, gdy dłużnik miał wspólny rachunek wraz z osobą trzecią? Wówczas należy ustalić udział dłużnika we wspólnym rachunku. Ma on obowiązek przedstawić komornikowi umowę regulującą prowadzenie tego rachunku w okresie 7 dni od jego zajęcia. Jeżeli tego nie zrobi, uznaje się, że udziały są jednakowe. To samo tyczy się sytuacji, gdy w umowie nie jest określony podział udziałów. Po weryfikacji warunków umowy zwalnia się udziały współposiadacza rachunku dłużnika od egzekucji.
Kwota wolna od zajęcia w przypadku, gdy rachunek oszczędnościowy jest wspólny jest równa kwocie wolnej od zajęcia z rachunku indywidualnego.
